Giriş

Adli tatil, mahkemelerin belirli bir süre boyunca işlevlerini büyük ölçüde durdurduğu ve yalnızca acil ve zorunlu işlerin görüldüğü bir dönemi ifade eder. Bu süre zarfında, mahkemeler genellikle yeni duruşma açmaz, sadece zorunlu işlemleri yürütür. Adli tatil süresi, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası ve Hukuk Muhakemeleri Kanunu (HMK) gibi ilgili yasal düzenlemelerle belirlenmiştir. Marmaris’te faaliyet gösteren avukat Mehmet Altan Koçak tarafından kurulan Koçak Hukuk Bürosu, müvekkillerine adli tatilde dikkat edilmesi gereken hususlar ve işlemler hakkında kapsamlı hukuki destek sunmaktadır. Bu yazıda, adli tatil süresince işleyen ve duran süreler ile dikkat edilmesi gereken hususlar, Türkiye Cumhuriyeti Kanunları çerçevesinde ele alınacaktır.

Adli Tatil Nedir?

Adli tatil, yargı sisteminin belirli bir süre boyunca rutin işleyişini durdurduğu dönemdir. Bu dönem, genellikle yaz aylarına denk gelir ve mahkemelerin büyük bir kısmı bu süre zarfında çalışmaz. Ancak, acil ve zorunlu işler için nöbetçi mahkemeler göreve devam eder. Türkiye’de adli tatil süresi, Hukuk Muhakemeleri Kanunu (HMK) Madde 102 ile düzenlenmiştir. Bu maddeye göre, adli tatil 20 Temmuz’da başlar ve 31 Ağustos’ta sona erer.

Adli Tatil Süresince İşleyen ve Duran Süreler

Adli tatil süresince, bazı yargı süreleri işlerken bazıları durur. Hangi sürelerin işleyip hangilerinin duracağı, Hukuk Muhakemeleri Kanunu ve ilgili diğer yasal düzenlemelerle belirlenmiştir. İşleyen ve duran süreler şu şekilde özetlenebilir:

İşleyen Süreler

1. Ceza Davaları: Adli tatil süresince, tutuklu sanıkların bulunduğu ceza davaları ve tutukluluğun incelenmesi gibi acil nitelikteki işlemler devam eder. Ceza Muhakemesi Kanunu (CMK) Madde 101 ve devamında bu hususlar düzenlenmiştir.
2. İhtiyati Tedbir ve Haciz Talepleri: Acil nitelikteki ihtiyati tedbir ve haciz talepleri adli tatil süresince de işlenir. Bu talepler, tarafların hak kaybına uğramaması için hızlı bir şekilde karara bağlanır.
3. Aile Hukuku Davaları: Adli tatil süresince devam eden bazı aile hukuku davaları vardır. Özellikle velayet, nafaka ve çocukla kişisel ilişki kurulması gibi acil nitelikteki davalar, adli tatil süresince de görülebilir.
4. İcra ve İflas İşlemleri: Acil nitelikteki icra ve iflas işlemleri adli tatil süresince de devam eder. İcra ve İflas Kanunu’nun ilgili maddeleri, bu işlemlerin hangi koşullar altında devam edeceğini düzenler.

Duran Süreler

1. Hukuk Davaları: Genel olarak hukuk davaları adli tatil süresince durur. Bu sürede yeni duruşmalar açılmaz ve mevcut duruşmalar ertelenir. Ancak acil nitelikteki bazı işlemler için istisnalar bulunmaktadır.
2. İdari Davalar: İdari yargıda görülen birçok dava, adli tatil süresince durur. Bu davaların duruşmaları adli tatil sonrası tarihlere ertelenir.
3. Ticaret Davaları: Ticaret mahkemelerinde görülen davaların büyük bir kısmı adli tatil süresince durur. Ancak acil ve zorunlu nitelikteki işlemler, adli tatil süresince de görülebilir.

Adli Tatil Süresince Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar

Adli tatil süresince dikkat edilmesi gereken birçok husus bulunmaktadır. Bu hususlar, dava süreçlerinin sağlıklı bir şekilde ilerlemesi ve hak kayıplarının önlenmesi açısından büyük önem taşır. Aşağıda, adli tatil süresince dikkat edilmesi gereken bazı önemli hususlar yer almaktadır:

1. Sürelerin Takibi: Adli tatil süresince işleyen ve duran süreler dikkatle takip edilmelidir. Özellikle acil nitelikteki davalar için sürelerin kaçırılmaması büyük önem taşır.
2. Dilekçe ve Belgelerin Hazırlanması: Adli tatil süresince duruşmaların ertelenmesi, dilekçe ve belgelerin hazırlanması için ek süre sağlar. Bu süre zarfında eksik veya hatalı belgelerin düzeltilmesi ve tamamlanması gerekmektedir.
3. Nöbetçi Mahkemelerle İletişim: Adli tatil süresince acil ve zorunlu nitelikteki işlemler için nöbetçi mahkemelerle iletişim halinde olunmalıdır. Nöbetçi mahkemelerin çalışma saatleri ve iletişim bilgileri önceden öğrenilmelidir.
4. Temyiz ve İtiraz Süreleri: Adli tatil süresince temyiz ve itiraz süreleri de dikkatle takip edilmelidir. Bu süreler, mahkeme kararlarının incelenmesi ve üst mahkemeye başvuru yapılması açısından büyük önem taşır.
5. Avukat-Müvekkil İletişimi: Adli tatil süresince avukatlar ve müvekkiller arasındaki iletişim düzenli olarak sürdürülmelidir. Müvekkillerin dava süreçleri hakkında bilgilendirilmesi ve gerekli işlemlerin zamanında yapılması sağlanmalıdır.

Türkiye Cumhuriyeti Kanunlarında Adli Tatil Düzenlemeleri

Türkiye Cumhuriyeti Kanunları, adli tatil süresince işleyen ve duran süreler ile ilgili ayrıntılı düzenlemeler içermektedir. Aşağıda, adli tatil süresine ilişkin bazı önemli kanun maddeleri yer almaktadır:

Adli tatil süresi

MADDE 102- (Değişik: 8/8/2011-KHK-650/33 md.; İptal: Anayasa Mahkemesinin 18/7/2012 tarihli ve E.: 2011/113 K.: 2012/108 sayılı Kararı ile.; Yeniden düzenleme: 27/6/2013-6494/30 md.)

(1) Adli tatil, her yıl yirmi temmuzda başlar, otuz bir ağustosta sona erer. Yeni adli yıl bir eylülde başlar.

Adli tatilde görülecek dava ve işler

MADDE 103- (1) Adli tatilde, ancak aşağıdaki dava ve işler görülür:

a) İhtiyati tedbir, ihtiyati haciz ve delillerin tespiti gibi geçici hukuki koruma, deniz raporlarının alınması ve dispeçci atanması talepleri ile bunlara karşı yapılacak itirazlar ve diğer başvurular hakkında karar verilmesi.

b) Her çeşit nafaka davaları ile soybağı, velayet ve vesayete ilişkin dava ya da işler.

c) Nüfus kayıtlarının düzeltilmesi işleri ve davaları.

ç) Hizmet akdi veya iş sözleşmesi sebebiyle işçilerin açtıkları davalar.

d) Ticari defterlerin kaybından dolayı kayıp belgesi verilmesi talepleri ile kıymetli evrakın kaybından doğan iptal işleri.

e) İflas ve konkordato ile sermaye şirketleri ve kooperatiflerin uzlaşma suretiyle yeniden yapılandırılmasına ilişkin işler ve davalar.

f) Adli tatilde yapılmasına karar verilen keşifler.

g) Tahkim hükümlerine göre, mahkemenin görev alanına giren dava ve işler.

ğ) Çekişmesiz yargı işleri.

h) Kanunlarda ivedi olduğu belirtilen veya taraflardan birinin talebi üzerine, mahkemece ivedi görülmesine karar verilen dava ve işler.

(2) Tarafların anlaşması hâlinde veya dava bir tarafın yokluğunda görülmekte ise hazır olan tarafın talebi üzerine, yukarıdaki iş ve davalara bakılması, adli tatilden sonraya bırakılabilir.

(3) Adli tatilde, yukarıdaki fıkralarda gösterilenler dışında kalan dava ve işlerle ilgili olarak verilen dava, karşı dava, istinaf ve temyiz dilekçeleri ile bunlara karşı verilen cevap dilekçelerinin ve dosyası işlemden kaldırılan davaları yenileme dilekçelerinin alınması, ilam verilmesi, her türlü tebligat, dosyanın başka bir mahkemeye, bölge adliye mahkemesine veya Yargıtaya gönderilmesi işlemleri de yapılır.

(4) Bu madde hükümleri, bölge adliye mahkemeleri ile Yargıtay incelemelerinde de uygulanır.

 Adli tatilin sürelere etkisi

MADDE 104- (1) Adli tatile tabi olan dava ve işlerde, bu Kanunun tayin ettiği sürelerin bitmesi tatil zamanına rastlarsa, bu süreler ayrıca bir karara gerek olmaksızın adli tatilin bittiği günden itibaren bir hafta uzatılmış sayılır.

Koçak Hukuk Bürosu’nun Hizmetleri

Koçak Hukuk Bürosu, Marmaris avukat ve Muğla avukat hizmetleriyle adli tatil süresince müvekkillerine kapsamlı hukuki destek sunmaktadır. Bu süreçte sundukları hizmetler arasında şunlar yer alır: