MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasında, İlk Derece Mahkemesinde görülen itirazın iptali davasında davanın reddine karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince kesin olarak verilen kararın kanun yararına temyizen incelenmesi Adalet Bakanlığı tarafından istenilmiş olmakla; Tetkik Hakimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; taraflar arasında 01.07.2020 başlangıç tarihli ve 1 yıl süreli kira sözleşmesi akdedildiğini, davalı kiraya verene 1.800,00 TL depozito bedeli ödendiğini, sözleşme süresi sonunda müvekkilinin davalı kiraya verene kira sözleşmesini uzatmayacağına dair 08.06.2021 tarihli ihtarnameyi gönderdiğini, ihtarnamenin keşide edilmesinden sonra ise 15.06.2021 tarihinde kiralanan taşınmazı sorunsuz bir şekilde tahliye ettiğini, davalının depozito bedelini iade etmemesi nedeniyle icra takibi başlatıldığını, icra takibine davalı tarafından haksız ve hukuka aykırı olarak itiraz edildiğini ileri sürerek; itirazın iptaline ve takibin devamına, icra inkar tazminatına karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı; davacının kiralana zarar vererek ayrıldığını, davacının kız arkadaşının 15.06.2021 tarihinde anahtarı emlakçısına teslim ettiğini, kiracının konutu sözleşme belirtildiği gibi bizzat teslim etmesi gerekirken bir başkasının anahtarı emlakçıya teslim ederek ayrıldığını, tahliyeden sonra kiralanana toplam 3.150,00 TL masraf yapıldığını, depozito bedelini onarım gideri olarak kullandığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. MAHKEME KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; kiralananın davacı tarafça erken tahliye edildiği ve kira sözleşmesinin feshedildiğine ilişkin ihtarnamenin iade olduğu, davacı tarafından kiralananın anahtarlarının emlakçıya teslim edildiği davalı tarafın ise anahtarın emlakçısına teslim edilmesi nedeniyle taşınmazın tahliyesinde gözden geçirmesine olanak tanınmadığını belirttiği, davacı tarafın kiralananın usulüne uygun biçimde tahliye edildiğini yıllık kira bedeli nazara alınarak yazılı anahtar teslim tutanağı ya da noter emanet tutanağı ile ispat edemediği, kiraya veren davalının depozito (güvence) parasını iade borcu doğmadığı gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiştir.
IV. KANUN YARARINA TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuran
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde Adalet Bakanlığı temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Adalet Bakanlığının 09.05.2023 tarihli yazısında; davacı kiracı tarafından taşınmazın anahtarının davalının gönderdiği emlakçıya teslim edildiğinin iddia edildiği, davalının cevap dilekçesinde de davacının kız arkadaşının 15.06.2021 tarihinde anahtarı emlakçıya teslim ederek ayrıldığının, eve verilen çeşitli zararlar için harcama yapıldığının beyan edildiği ve dilekçenin ekinde bulunan … teklif bilgi formuna göre de davalı tarafından 20.06.2021 tarihinde tadilat için fiyat bilgisi alındığının anlaşıldığı, Mahkemece, anahtarın 20.06.2021 tarihinde teslim edildiği kabul edilip hor kullanmadan kaynaklanan herhangi bir zarar olup olmadığı değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde karar verilmiş olmasının usul ve yasaya aykırı bulunduğu ileri sürülerek; kararın, kanun yararına bozulması talep edilmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, depozito bedelinin tahsili için başlatılan takibe yapılan itirazın iptali istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 334 üncü maddesi
3.Değerlendirme
1.Kiralananın tahliye edildiğinin (kiracının kiralananı iade borcunu yerine getirdiğinin) kabul edilebilmesi için, kiralananın fiilen boşaltılması yeterli değildir. Anahtarın da kiralayana teslim edilmesi gerekir. Kiracının bildirdiği tahliye tarihinin kiralayan tarafından kabul edilmemesi; başka bir ifadeyle, tahliye tarihinin taraflar arasında çekişmeli olması halinde; kiralananın fiilen boşaltıldığını ve anahtarın teslim edildiğini, böylece kira ilişkisinin kendisince ileri sürülen tarihte hukuken sona erdirildiğini kanıtlama yükümlülüğü, kiracıya aittir. Kiracı, kiralananı kendisinin ileri sürdüğü tarihte tahliye ettiğini ispatlayamazsa, kiralayanın bildirdiği tahliye tarihine itibar olunmalıdır. Kiralayanın anahtarı teslim almaktan kaçınması durumunda kiracının mahkemeye müracaatla tevdi mahalli tayini, icra dosyasına ya da notere anahtarın teslimi suretiyle anahtar teslim yükümlülüğünü yerine getirmiş olması gerekir.
2.Taraflar arasında, 01.07.2020 başlangıç tarihli ve 1 yıl süreli kira sözleşmesi konusunda uyuşmazlık bulunmamaktadır. Davacı kiracı, kiralananın anahtarının emlakçıya bırakılarak kiralananın tahliye edildiğini iddia etmiştir. Yukarıda açıklandığı üzere yasal anahtar teslimi bizzat anahtarı kiraya verene vermek veya tevdi mahalli tayini ya da Notere tevdi edilip keyfiyetin kiraya verene tebliğ edilmesi suretiyle yapılır. Emlakçıya anahtarın teslimi, usulüne uygun bir teslim olarak kabul edilemez. Bunun yanı sıra, usulüne uygun teslim olmasa bile, kiralananın, kiraya verenin hakimiyetine girmesi halinde tahliyenin gerçekleştiğinin kabulü gerekir. Davalı kiraya veren anahtar tesliminin usulüne uygun olmadığını ileri sürmekle birlikte kiralananda tadilat yaptırdığını beyan etmiştir. Davalı kiraya veren tarafından dosyaya sunulan 20.06.2021 tarihli … teklif bilgi formuna göre bu tarihte kiralananın fiilen kiraya verenin hakimiyeti altında bulunduğu anlaşılmakta olup kiralananın 20.06.2021 tarihinde tahliye edildiğinin kabulü gerekir. Bu halde, kiralananın tahliye edildiği anlaşıldığından Mahkemece, depozito bedelini iade koşullarının oluşup oluşmadığının değerlendirilmesi ve sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken yazılı gerekçe ile davanın reddine karar verilmesi usul ve kanuna aykırı olduğundan, Adalet Bakanlığının yerinde görülen kanun yararına temyiz isteminin kabulü gerekmiştir.
V. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Adalet Bakanlığının kanun yararına temyiz isteminin kabulü ile 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 363 üncü maddesinin ikinci fıkrası uyarınca kararın sonuca etkili olmamak üzere KANUN YARARINA BOZULMASINA,
Kararın bir örneğinin ve dava dosyasının Adalet Bakanlığına gönderilmesine,
19.12.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.
