Trafik kazaları, hayatın beklenmedik anlarında meydana gelen ve ciddi hukuki sonuçlar doğurabilen olaylardır. Kazalar sonucunda meydana gelen maddi zararlar, kazaya karışan taraflar arasında tazminat taleplerine yol açabilir. Bu yazıda, maddi hasarlı trafik kazalarında tazminat davasının nasıl açılacağı, ilgili Türkiye Cumhuriyeti Kanunları, tarafların hakları ve yükümlülükleri ile birlikte Marmaris ve Muğla avukatlarının bu süreçte müvekkillerine sunduğu hizmetler hakkında bilgi vereceğiz.
1. Trafik Kazası Sonucunda Maddi Hasar Nedir?
Maddi hasarlı trafik kazası, herhangi bir kişinin bedeni zarara uğramadığı, ancak araç veya mal varlıklarında maddi zararların meydana geldiği kazaları ifade eder. Bu tür kazalar, genellikle sigorta şirketleri aracılığıyla tazmin edilebilse de, bazı durumlarda kazaya sebep olan tarafın hukuki sorumluluğu doğabilir. Eğer taraflar arasında anlaşmazlık söz konusu olursa, zarar gören taraf, maddi hasarının tazmini için mahkemeye başvurabilir.
2. Maddi Hasarlı Trafik Kazalarında Tazminat Davası
Trafik kazası sonrası meydana gelen maddi zararlar, Türkiye Cumhuriyeti Borçlar Kanunu ve Karayolları Trafik Kanunu çerçevesinde düzenlenir. Bu zararlar, kazaya karışan tarafın mal varlığında meydana gelen değer kaybını ve diğer maddi zararları kapsar. Kazaya sebebiyet veren tarafın, hukuka aykırı bir fiil işleyerek başkalarına maddi zarar vermesi halinde, zarar gören taraf tazminat davası açma hakkına sahiptir.
2.1. Türkiye Cumhuriyeti Karayolları Trafik Kanunu
Maddi hasarlı trafik kazalarında tazminat davalarının dayandığı en önemli kanun, Karayolları Trafik Kanunu’dur. Bu kanunun 85. maddesi, motorlu araç işletenlerin, işleten sıfatıyla verdikleri zararlardan sorumlu olduklarını düzenlemektedir:
Karayolları Trafik Kanunu Madde 85: “Bir motorlu aracın işletilmesi bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına yahut bir şeyin zarara uğramasına sebep olursa, motorlu aracın işleteni ve bağlı olduğu teşebbüs sahibi bu zarardan müştereken ve müteselsilen sorumlu olurlar.”
Bu maddeye göre, kazaya karışan aracın işleteni, kazada meydana gelen maddi hasarın tazmininden sorumlu tutulur. Ancak, bu sorumluluk bazı durumlarda sigorta şirketi tarafından üstlenilse de, sigorta poliçesinin kapsamı dışında kalan zararlar da olabilir. Bu tür durumlarda, zarar gören tarafın mahkemeye başvurarak maddi tazminat talebinde bulunması gerekebilir.
2.2. Türkiye Cumhuriyeti Borçlar Kanunu
Tazminat taleplerine dayanak olan bir diğer temel düzenleme, Borçlar Kanunu’dur. Bu kanun, bir kimsenin hukuka aykırı bir fiil ile başkalarına zarar vermesi durumunda, zarar verenin bu zararı tazmin etmekle yükümlü olduğunu düzenler. Borçlar Kanunu’nun 49. maddesi, hukuka aykırı fiil nedeniyle zarar görenlerin, zararlarının tazminini talep edebileceğini belirtir:
Borçlar Kanunu Madde 49: “Hukuka aykırı bir fiille başkasına zarar veren, bu zararı gidermekle yükümlüdür.”
Bu kanun maddesi, kazaya sebep olan tarafın, kusuru oranında sorumluluk taşıdığı durumlarda devreye girer ve zarar gören tarafa tazminat talep etme hakkı tanır.
3. Maddi Hasarın Tazmin Edilmesi İçin Dava Şartları
Maddi hasarlı bir trafik kazasında tazminat talep edebilmek için bazı hukuki şartların yerine getirilmesi gerekir. Tazminat davası açılabilmesi için gerekli koşullar şu şekilde özetlenebilir:
- Hukuka Aykırı Bir Fiilin Bulunması: Kazaya sebebiyet veren tarafın hukuka aykırı bir davranışının olması gerekmektedir. Örneğin, trafik kurallarına uymamak, dikkatsiz sürüş gibi unsurlar hukuka aykırı fiil kapsamına girer.
- Zararın Meydana Gelmesi: Trafik kazası sonucunda bir maddi zarar meydana gelmelidir. Bu zarar, aracın değer kaybı, onarım masrafları veya malvarlığında meydana gelen diğer maddi zararları kapsayabilir.
- İlliyet Bağı: Meydana gelen maddi zarar ile hukuka aykırı fiil arasında bir illiyet bağı bulunmalıdır. Yani zarar, doğrudan kazaya sebep olan tarafın davranışı sonucunda meydana gelmiş olmalıdır.
- Kusur Oranı: Tazminat taleplerinde kusur oranı büyük önem taşır. Eğer zarar gören tarafın da kazada kusuru bulunuyorsa, bu kusur oranında tazminat hakkı azalabilir.
4. Maddi Hasarlı Trafik Kazalarında Tazminat Çeşitleri
Maddi hasarlı trafik kazalarında tazminat talep edilebilecek çeşitli kalemler bulunur. Bu kalemler arasında şunlar yer alır:
4.1. Araç Değer Kaybı Tazminatı
Bir trafik kazası sonucunda, aracın tamiri mümkün olsa dahi, aracın piyasa değerinde bir düşüş meydana gelebilir. Bu düşüş, araç değer kaybı olarak adlandırılır. Araç değer kaybı, aracın ikinci el piyasa değerinin düşmesi anlamına gelir ve bu kayıp, kazaya sebep olan tarafın tazmin etmesi gereken bir zarardır. Marmaris avukatları ve Muğla avukatları, müvekkillerine bu tür zararların tazmini konusunda hukuki destek sunarak, araç değer kaybı tazminat taleplerinin doğru bir şekilde hazırlanmasını sağlarlar.
4.2. Onarım Masrafları
Trafik kazası sonucunda hasar gören aracın tamir edilmesi gerektiğinde, onarım masrafları da kazaya sebep olan taraf tarafından karşılanmalıdır. Bu masraflar, aracın serviste tamir edilmesi, parça değişimi ve diğer teknik hizmetlerle ilgili masrafları içerir. Onarım masraflarının tam olarak tazmin edilmesi için gerekli belgeler ve faturalar ile mahkemeye başvurulmalıdır.
4.3. Kira Kaybı Tazminatı
Trafik kazası sonucunda, zarar gören tarafın aracı tamirdeyken kullanılamaz hale geldiğinde, alternatif bir araç kiralaması gerekebilir. Bu durumda, araç kira bedeli de tazmin edilecek maddi zararlardan biri olarak kabul edilir. Zarar gören tarafın araç kiralaması halinde, bu masraflar kazaya sebep olan taraf tarafından karşılanmalıdır.
5. Maddi Hasarlı Trafik Kazalarında Dava Açma Süresi
Maddi hasarlı trafik kazalarında tazminat talebi için dava açma süresi, Borçlar Kanunu’nun 72. maddesine göre düzenlenmiştir. Buna göre, zarar gören taraf, zararın ve sorumlunun öğrenilmesinden itibaren 2 yıl içinde dava açmak zorundadır. Ancak bu süre, her hâlükârda olayın gerçekleşmesinden itibaren 10 yılı aşamaz.
6. Maddi Hasarlı Trafik Kazalarında Avukat Desteği
Maddi hasarlı trafik kazalarında, hukuki süreç karmaşık olabileceği için avukat desteği almak büyük önem taşır. Marmaris ve Muğla’da faaliyet gösteren avukatlar, müvekkillerine maddi hasarın tazmini konusunda profesyonel destek sunarak, dava sürecinin sorunsuz ilerlemesini sağlarlar. Avukatlar, müvekkillerinin haklarını en iyi şekilde savunmak ve tazminat taleplerinin doğru bir şekilde hazırlanmasını sağlamak için gerekli hukuki bilgi ve deneyime sahiptirler.
6.1. Delil Toplama ve Ekspertiz Raporları
Tazminat davalarında delil toplama süreci önemlidir. Avukatlar, kazanın oluş şekli, tarafların kusur oranları ve meydana gelen maddi zararlar hakkında delillerin toplanması sürecini yönetirler. Özellikle ekspertiz raporları, araç değer kaybı ve onarım masraflarının belirlenmesinde büyük önem taşır. Marmaris avukatları ve Muğla avukatları, müvekkilleri adına bu raporların doğru bir şekilde hazırlanmasını sağlayarak, dava sürecine katkıda bulunurlar.