Maddi Hasarlı Trafik Kazasında Tazminat: Haklar, Başvuru Süreçleri ve Sigorta Tahkim Komisyonu Yoluyla Çözüm – Marmaris Avukat Mehmet Altan Koçak’tan Hukuki Rehber

1. Giriş – Trafik Kazalarının Hukuki Boyutu ve Marmaris’te Uygulama

Türkiye’de her yıl yüz binlerce trafik kazası meydana gelmektedir. Bu kazaların büyük bir kısmı maddi hasarlı trafik kazaları olup, yalnızca araçlarda maddi zarar oluşmakta, yaralanma veya ölüm gibi sonuçlar doğmamaktadır. Ancak bu tür kazalarda bile araç sahiplerinin değer kaybı tazminatı, onarım masrafları, ikame araç gideri gibi önemli mali hakları vardır.

Marmaris, turizm yoğunluğu ve araç trafiği açısından hareketli bir bölge olduğundan, özellikle yaz aylarında maddi hasarlı kazalar sıkça yaşanmaktadır. Bu nedenle Marmaris’te faaliyet gösteren bir avukat tarafından sağlanan hukuki danışmanlık, kazazedenin maddi kayıplarını eksiksiz şekilde telafi etmesi açısından büyük önem taşır.

Tazminat taleplerinin yasal dayanakları, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu, ve 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu ile belirlenmiştir. Bu makalede, bu kanunlar çerçevesinde maddi hasarlı trafik kazasında tazminat hakkı detaylı biçimde incelenecektir.

2. Maddi Hasarlı Trafik Kazası Nedir? (2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanunu)

2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 3. maddesine göre trafik kazası; karayollarında hareket hâlindeki bir veya birden fazla aracın karıştığı, ölüm, yaralanma veya maddi zarar ile sonuçlanan olaylardır. Bu tanım kapsamında, maddi hasarlı trafik kazası, sadece araç veya malvarlığına zarar gelmesiyle sonuçlanan, can kaybı veya yaralanmanın bulunmadığı kazalardır.

Bu tür kazalarda;

• Araçta oluşan onarım giderleri,

• Araç değer kaybı,

• Çekici ve kurtarma masrafları,

• İkame araç gideri,

• Eksper masrafı
  gibi zarar kalemleri gündeme gelir.

Kazaya karışan tarafların tutanak tutması, fotoğraf çekmesi, sigorta bilgilerini paylaşması ve mümkünse polis çağırmadan anlaşmalı kaza tespit tutanağı düzenlemesi, sürecin sağlıklı ilerlemesi için önemlidir.

3. Tazminat Kavramı ve Türleri

Tazminat, zarar gören kişinin uğradığı kaybın giderilmesini amaçlayan hukuki bir telafi mekanizmasıdır. Maddi hasarlı trafik kazalarında tazminat türleri genel olarak iki başlıkta incelenir:

a) Maddi Tazminat

• Araç onarım giderleri

• Araç değer kaybı tazminatı

• Çekici, kurtarma, otopark ve ikame araç giderleri

b) Dolaylı Maddi Zararlar

• Kaza nedeniyle gelir kaybı

• Araçtan mahrum kalma süresi boyunca ortaya çıkan zararlardır.

Her iki durumda da zararın ispatı, kusur oranı, eksper raporu, ve sigorta poliçesi kapsamı temel belirleyicilerdir.

4. Araç Değer Kaybı Tazminatı (Yargıtay Kararlarıyla Açıklama)

Araç değer kaybı, bir aracın kazadan sonra onarılmış olmasına rağmen ikinci el piyasasındaki değerinin düşmesidir. Bu zarar, Yargıtay 17. Hukuk Dairesi’nin yerleşik içtihatlarıyla kabul edilmiştir.

📌 Yargıtay 17. HD, 2015/12533 E., 2017/8201 K. sayılı kararında:

“Araç onarım görmüş olsa bile, kaza geçmişi sebebiyle ikinci el piyasa değerinde düşüş meydana gelir. Bu fark, araç değer kaybı olarak zarar görene tazmin edilmelidir.”

Değer kaybı hesaplanırken;

• Aracın markası, modeli, yaşı,

• Kilometresi,

• Hasar geçmişi,

• Hasarın niteliği (boya, parça değişimi, ağır hasar gibi)
  kriterleri dikkate alınır.

Araç değer kaybı tazminatı, kazaya sebebiyet veren aracın Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası (trafik sigortası) kapsamında talep edilebilir. Ancak, doğru başvuru yapılmadığında veya sigorta şirketi ödemeyi reddettiğinde, devreye sigorta tahkim komisyonu ya da mahkeme başvurusu girer.

5. Sigorta Tazminatı Başvuru Süreci ve Gerekli Belgeler

Maddi hasarlı bir trafik kazasında zarar gören kişi, öncelikle karşı tarafın sigorta şirketine başvurmalıdır.
Bu başvurunun yasal dayanağı, 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu’nun 30. maddesidir.

Başvuru dilekçesiyle birlikte sunulması gereken belgeler genellikle şunlardır:

• Kaza tespit tutanağı (polis veya anlaşmalı tutanak)

• Araç ruhsatı ve ehliyet fotokopisi

• Sigorta poliçesi örneği

• Fotoğraflar (kaza anı ve hasar fotoğrafları)

• Eksper raporu

• Fatura veya onarım belgeleri

Sigorta şirketi, başvurudan itibaren 15 iş günü içinde zararı ödemek zorundadır. Bu süre Sigorta Tahkim Komisyonu Yönetmeliği ve Genel Şartlar uyarınca belirlenmiştir.

Eğer ödeme yapılmazsa veya eksik ödeme yapılırsa, zarar gören kişi sigorta tahkim komisyonuna başvurarak hakkını daha kısa sürede alabilir.

6. Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası (ZMSS) Kapsamı

ZMSS, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 91. maddesi gereği her araç sahibi için zorunludur.
Bu sigorta, kazada kusurlu sürücünün üçüncü kişilere verdiği zararı güvence altına alır.

Ancak burada dikkat edilmesi gereken husus şudur:
ZMSS yalnızca karşı tarafın zararını karşılar.
Kişi kendi aracının zararını tazmin etmek istiyorsa, Kasko Sigortası devreye girer.

Sigorta poliçesinde belirtilen limitler, tazminat tutarını belirler.
2025 yılı itibarıyla Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından her yıl güncellenen bu limitler, maddi zararlar, bedeni zararlar ve ölüm zararları için ayrı ayrı düzenlenmiştir.

7. Sigorta Şirketinin Ödeme Sorumluluğu ve İtiraz Yolları

Sigorta şirketleri, başvuru sahibinin zararını ödemekle yükümlüdür. Ancak uygulamada sıkça karşılaşılan durumlar şunlardır:

• Eksik ödeme yapılması,

• Tam kusur iddiası,

• Poliçe limitinin dolduğu gerekçesiyle red,

• Hasarın kapsam dışı olduğu savunması.

Bu tür durumlarda zarar gören kişi, önce yazılı itiraz hakkını kullanabilir. Olumsuz cevap alırsa veya 15 gün içinde yanıt verilmezse, Sigorta Tahkim Komisyonu başvurusu yapılabilir.
Bu komisyona başvuru, mahkeme yoluna göre daha hızlı, masrafsız ve pratik bir alternatiftir.

8. Sigorta Tahkim Komisyonu Başvuru Süreci (5684 Sayılı Kanun m.30)

Sigorta Tahkim Komisyonu, 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu’nun 30. maddesi uyarınca kurulmuş, sigorta uyuşmazlıklarını çözmekle yetkili bir mercidir.

Başvuru Şartları:

• Önce sigorta şirketine yazılı başvuru yapılmış olmalıdır.

• Şirketin 15 iş günü içinde yanıt vermemesi veya olumsuz yanıt vermesi hâlinde başvuru mümkündür.

• Başvuru, www.sigortatahkim.org.tr adresinden veya posta yoluyla yapılabilir.

Gerekli Belgeler:

• Sigorta şirketine yapılan başvuru ve yanıtı,

• Poliçe örneği, kaza tutanağı, ekspertiz raporu,

• Zarar kalemlerine ilişkin belgeler,

• Kimlik ve iletişim bilgileri.

Değerlendirme Süreci:

Komisyon, başvuruyu en geç 4 ay içinde karara bağlar.
Tazminat tutarı 15.000 TL’ye kadar ise karar kesindir;
bu miktarın üzerindeki kararlar için itiraz mümkündür.

Marmaris’te sıkça başvurulan bu yol, sigorta tazminatlarının hızlı şekilde tahsil edilmesi açısından oldukça etkilidir.

9. Eksper Raporu, Kusur Oranı ve Poliçe Limitlerinin Önemi

Kazaya karışan araçların kusur oranları, trafik polisinin tespit tutanağı veya sigorta eksperi tarafından belirlenir.
Kusur oranı; tazminat miktarının doğrudan belirleyicisidir.

Örneğin:

• %100 karşı taraf kusurluysa, zarar tamamen sigorta tarafından karşılanır.

• %50 oranında kusur varsa, tazminat yarı yarıya düşer.

Ayrıca poliçede yer alan limitlerin üzerinde kalan zararlar için doğrudan kusurlu araç sürücüsüne veya araç sahibine dava açılabilir.

Eksper raporunun doğru hazırlanması, araç değer kaybı ve hasar tespiti açısından büyük önem taşır. Bu nedenle Marmaris’te profesyonel bir avukat desteğiyle hareket etmek, hem sigorta sürecinde hem de mahkeme aşamasında avantaj sağlar.

10. Maddi Hasarlı Trafik Kazasında Avukat Desteğinin Önemi

Birçok kişi, sigorta şirketine bireysel başvuru yaparak zararını tazmin etmeye çalışır. Ancak sürecin teknik boyutu, sigorta hukukuna ilişkin özel bilgi gerektirir.
Maddi hasarlı trafik kazalarında uzman bir avukat, aşağıdaki konularda ciddi katkı sağlar:

• Eksper raporunun doğruluğunu denetler,

• Değer kaybı tazminatını doğru hesaplar,

• Sigorta poliçesi hükümlerine göre hakları tespit eder,

• Sigorta Tahkim Komisyonu veya mahkeme başvurusunu düzenler,

• Sigorta şirketinin eksik ödeme veya red kararına itiraz eder.

Özellikle Marmaris ve Muğla bölgesinde faaliyet gösteren avukatlar, bölgesel trafik yoğunluğu ve sigorta uygulamalarını yakından takip ettiklerinden, süreçleri daha etkin yönetebilirler.

11. Muğla ve Marmaris Bölgesinde Uygulamada Karşılaşılan Sorunlar

Marmaris gibi turistik bölgelerde trafik kazaları genellikle;

• Rent a car (kiralık araçlar),

• Yabancı turistlerin araç kullanımı,

• Sigortasız araçların trafikte bulunması
  gibi özel durumlar içerir.

Bu tür olaylarda sigorta tazminatı almak zorlaşabilir. Ancak Yargıtay içtihatları gereği, sigortasız aracın neden olduğu zararlar Güvence Hesabı tarafından karşılanır (Karayolları Trafik Kanunu m.97).

Bir diğer sorun ise sigorta şirketlerinin araç değer kaybını düşük hesaplamasıdır.
Bu durumda, bilirkişi raporu alınarak dava veya tahkim yoluna gidilmesi en doğru çözümdür.

Marmaris’te bu tür davalarda uzmanlaşmış bir avukat, hem sigorta şirketiyle yazışmaları yürütür hem de müvekkil adına tahkim veya mahkeme sürecini takip eder.

12. Sonuç – Haklarınızı Bilin, Profesyonel Destek Alın

Maddi hasarlı trafik kazası sonrasında, mağdurun uğradığı zararların telafisi için kanunlar açık ve güçlü güvenceler sunmaktadır.
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu, ve 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu, araç sahiplerine hem sigorta hem de yargı yoluyla zararlarını talep etme hakkı tanır.

Ancak sürecin her aşaması teknik bilgi gerektirir:

• Doğru belgelerin hazırlanması,

• Değer kaybı hesaplamasının profesyonel yapılması,

• Sigorta Tahkim Komisyonu’na zamanında ve eksiksiz başvuru,

• Sigorta şirketinin olası itirazlarına hukuken sağlam yanıt verilmesi gerekir.

Bu nedenle Marmaris’te veya Muğla bölgesinde meydana gelen trafik kazalarında, deneyimli bir avukatın hukuki desteği, maddi kayıpların en aza indirilmesi açısından belirleyici rol oynar.

Marmaris Koçak Hukuk Bürosu Hakkında

Marmaris Koçak Hukuk Bürosu, Avukat Mehmet Altan Koçak tarafından kurulmuş olup, özellikle trafik kazalarından doğan tazminat davaları, sigorta tahkim başvuruları, değer kaybı tazminatları ve sigorta hukuku uyuşmazlıkları alanlarında faaliyet gösterir.
Büro, Marmaris ve Muğla genelinde bireylerin haklarını korumayı, adil ve hızlı çözüm yolları üretmeyi ilke edinmiştir.

Eğer siz de maddi hasarlı bir trafik kazası sonrası hak kaybı yaşadıysanız, profesyonel destek için Marmaris Koçak Hukuk Bürosu’ndan bilgi alabilir, sürecinizi güvenle yönetin.