Miras hukuku, bir kişinin vefatının ardından mal varlığının (terekesinin) kimlere, hangi oranlarda ve hangi kurallar çerçevesinde geçeceğini düzenleyen hukuk dalıdır. Bu kapsamda, terekenin paylaşımı, saklı pay sahibi mirasçıların hakları, saklı payı bulunmayan mirasçılar açısından mirasın bölüşülmesi ve miras býrakıcının miras sözleşmesi veya vasiyetname ile mirasın yönetimi konuları önem arz etmektedir. Marmaris avukat ve Muğla avukat hizmetleri, bu süreçlerde hukuki danışmanlık sağlayarak mirasçıların haklarını korumakta büyük rol oynamaktadır.
MİRAS PAYLAŞIMI VE MİRAÇILAR ARASINDA YASAL ORANLAR
Tereke ve Paylaşım
Tereke, miras bırakan kişinin vefatıyla geride bıraktığı aktif ve pasif mal varlığın toplamıdır. Türk Medeni Kanunu’na (TMK) göre terekenin içeriği aşağıdaki unsurlardan oluşmaktadır:
- Aktif Varlıklar: Taşınmaz mallar, taşınır mallar, mevduatlar, alacaklar ve diğer mal varlığı değerleri.
- Pasif Varlıklar: Borçlar, vergiler, miras bırakanın yüküm altındaki diğer finansal sorumluluklar.
Terekenin mirasçılar arasında paylaşımı, miras bırakanın bir vasiyet veya miras sözleşmesi düzenleyip düzenlemediğine bağlı olarak farklı şekillerde gerçekleşir.
Saklı Pay Sahibi Mirasçılar ve Hakları
Saklı pay, kanun tarafından korunan ve miras bırakan tarafından dahi belirli oranda değiştirilemeyecek mirasçı paylarını ifade eder. Türk Medeni Kanunu’nun 506. maddesine göre, saklı pay sahibi mirasçılar şunlardır:
- Altsoy (evlatlar, torunlar vb.): Yasal miras paylarının yarısı saklı pay olarak belirlenmiştir.
- Eş: Altsoy ile birlikte mirasçı olduğunda saklı pay oranı, yasal miras payının çeyreğidir.
- Anne ve baba: Yasal miras paylarının çeyreği saklı pay olarak koruma altındadır.
Miras bırakan, bu oranları ihlal eden bir vasiyetname hazırlamışsa, saklı payı bulunan mirasçılar tenkis davası açarak haklarını talep edebilirler.
Saklı Payı Olmayan Yasal Mirasçılar Açısından Paylaşım
Saklı paya sahip olmayan mirasçılar ise miras bırakanın tasarruf yetkisine bırakılmıştır. Bu mirasçılar arasında şunlar yer alabilir:
- Kardeşler
- Amca, hala, teyze ve dayı gibi uzak akrabalar
- Devlet (mirasçısız durumda kalan terekelerde)
Miras bırakan, bu mirasçılara istedikleri oranda pay bırakabilir ya da bütün mal varlığını vasiyetname ya da miras sözleşmesi ile başka kişilere tahsis edebilir.
Miras Sözleşmesi ile Mirasın Yönetilmesi
Miras sözleşmesi, miras bırakan ile bir veya birden fazla kişi arasında yapılan ve terekenin bölüşülmesini düzenleyen bir anlaşmadır. TMK 545. maddesine göre, bu sözleşme noter huzurunda ve resmi şekilde yapılmalıdır.
Miras sözleşmesi ile miras bırakan, bir mirasçıya belirli malları tahsis edebilir, ancak saklı paya zarar verilmemesi gerekmektedir.
Vasiyetname ile Mirasın Yönetilmesi
Vasiyetname, miras bırakanın ölümü sonrası mirasının nasıl dağıtılacağını belirlediği tek taraflı bir hukuki işlemdir. Vasiyetname türleri şunlardır:
- Resmi Vasiyetname: Noter huzurunda iki tanık şahitliğinde düzenlenir.
- El Yazısıyla Vasiyetname: Tamamen miras bırakanın el yazısıyla yazılmalı ve tarih atılmalıdır.
- Sözlü Vasiyetname: Sadece olağanüstü durumlarda, iki tanık huzurunda yapılabilir.
Vasiyetnamenin iptali veya tenkis davası açılması halinde, Muğla avukat ve Marmaris avukat hizmetlerinden profesyonel destek almak önemlidir.
Sonuç
Miras hukukunda terekenin paylaşımı, saklı pay sahibi mirasçıların hakları ve miras bırakanın tasarruf yetkisi çok dikkat edilmesi gereken konulardır. Miras sözleşmesi ve vasiyetname gibi yöntemlerle miras býrakıcı, mal varlığını hukuka uygun şekilde düzenleyebilir. Bu süreçlerde hukuki yardım almak, hak kaybı yaşamamak için büyük önem taşır.
